Mô hình tuyến đường bích họa ở thôn nông thôn mới kiểu mẫu Minh Đức, xã Thiệu Long.

Tại xã Thiệu Công, lòng dân, sức dân đã “xây” nên những công trình “ý Đảng, lòng dân”, từ đó tạo ra không gian NTM đầy sức sống ở vùng quê thuần nông này. Thôn Thành Đồng là điển hình của xã Thiệu Công về phát huy QCDC trong xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng nông thôn, theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Ông Thiều Đình Lư, bí thư chi bộ thôn, nhớ lại: “Từ năm 2014 đến năm 2016, phong trào XDNTM ở thôn Thành Đồng diễn ra sôi nổi. Thời điểm đó, chi ủy chi bộ thôn đã bàn bạc, thống nhất chủ trương vận động, kêu gọi Nhân dân đóng tiền của, hiến đất để có nguồn lực bê tông hóa 8km đường giao thông nội thôn. Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc phát huy QCDC ở cơ sở, chi ủy thôn đã tổ chức các cuộc họp để công khai chủ trương làm đường giao thông đến Nhân dân. Qua các cuộc họp, Nhân dân trong thôn đã trực tiếp bàn bạc và quyết định phương án thực hiện và đồng thuận mức đóng góp 100.000 đồng/khẩu, cùng với nguồn kinh phí hỗ trợ Nhà nước để làm đường giao thông”. Ngoài ra, Nhân dân trong thôn Thành Đồng còn đóng góp gần 200 triệu đồng xây dựng cổng chào, cổng nhà văn hóa; đóng góp 144 triệu đồng xây dựng hệ thống cống rãnh thoát nước, với chiều dài gần 8km. Bằng những hành động, việc làm thiết thực của Nhân dân, cuối năm 2021, thôn Thành Đồng đã “về đích” NTM.

Để cảm nhận rõ việc phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong XDNTM nâng cao, chúng tôi về xã Thiệu Long. Bí thư Đảng ủy xã Hoàng Đình Quế, vồn vã chia sẻ: “Chương trình XDNTM giai đoạn 2011-2021 đã tạo ra bước đột phá về kinh tế - xã hội và thay đổi diện mạo nông thôn. Tuy nhiên, nhìn một cách khách quan thì bộ mặt nông thôn của xã vẫn còn “khập khiễng”. Nào là công tác quy hoạch chưa đồng bộ, sản xuất nông nghiệp còn manh mún, việc ứng dụng khoa học - kỹ thuật trong sản xuất hạn chế và đời sống Nhân dân chưa cao so với mặt bằng chung của huyện. Từ những tồn tại trong thực tiễn XDNTM, đảng ủy xã đã thống nhất mục tiêu xây dựng xã Thiệu Long có nền kinh tế phát triển, hình thức sản xuất phù hợp, cơ sở hạ tầng khang trang, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được nâng cao. Cụ thể hóa mục tiêu và tạo sự thống nhất từ ý chí đến hành động, ban chấp hành đảng bộ xã đã ban hành nghị quyết chuyên đề về xây dựng xã Thiệu Long đạt xã NTM nâng cao năm 2022 và thôn NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025”. Để nghị quyết nhanh chóng đi vào cuộc sống, đảng ủy, chính quyền xã chỉ đạo các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội và 6 thôn chủ động xây dựng kế hoạch, lộ trình thực hiện 15/15 tiêu chí NTM nâng cao. Với khẩu hiệu “vì quê hương giàu đẹp, mọi người, mọi nhà hãy chung sức, chung tay XDNTM nâng cao, thôn NTM kiểu mẫu”, đảng ủy xã phát huy vai trò “đầu tàu” của cán bộ, đảng viên, hội viên, đoàn viên trong việc đóng góp kinh phí xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu nông thôn. Từ những việc làm thiết thực của cán bộ, đảng viên “đầu tàu” đã có sức lan tỏa lớn, khơi dậy “lòng dân, sức dân” trong XDNTM nâng cao ở xã Thiệu Long.

Dẫn chúng tôi đi thăm thôn Minh Đức, anh Quế cho biết thêm: “Từ tháng 12-2021, đảng ủy xã đã triển khai đồng loạt kế hoạch XDNTM nâng cao ở 6 thôn. Trong đó, 2 thôn Minh Đức, Thành Đạt được chọn làm điểm xây dựng thôn NTM kiểu mẫu”. Sau khi được đảng ủy xã chọn làm điểm xây dựng thôn NTM kiểu mẫu, chi bộ thôn Minh Đức đã họp bàn và ra nghị quyết chuyên đề về xây dựng thôn NTM kiểu mẫu”. Cùng với việc xây dựng kế hoạch thực hiện các tiêu chí NTM kiểu mẫu, chi bộ thôn đã phối hợp với ban công tác mặt trận thôn hiệp thương thống nhất với các đoàn thể chính trị đăng ký đảm nhiệm các công trình, phần việc cụ thể của Bộ tiêu chí thôn kiểu mẫu. Đứng trong khuôn viên nhà văn hóa vừa được sửa chữa, trùng tu lại khá khang trang, ông Trịnh Văn Tuấn, Bí thư Chi bộ thôn Minh Đức, chia sẻ: “Cách đây khoảng 3 tháng, những con đường ở 6 khu dân cư gồm: Hồ Hốc Đằn, khu Chài, khu Chi Phúc và các xóm Đình, Máy Kéo, Đình Trên chỉ rộng 2,5m. Khi bắt tay vào thực hiện tiêu chí giao thông, chi bộ thôn đã công khai cho Nhân dân được biết, được bàn và quyết định nội dung công việc, mức đóng góp”. Quyền làm chủ của người dân được phát huy nên việc huy động đóng góp cũng trở nên thuận lợi. Toàn thôn Minh Đức có 410 hộ dân, với 1.350 nhân khẩu. Không chỉ đồng thuận đóng góp 8 triệu đồng/hộ để đổ bê tông và thảm nhựa toàn bộ đường giao thông ở 6 khu dân cư, với chiều dài hơn 1km, các hộ dân trong thôn còn tự nguyện hiến 2.300m2 cho việc mở rộng mặt đường từ 2,5m lên gần 6m. Trong năm 2022, thôn Minh Đức tiếp tục vận động Nhân dân đóng góp tiền, hiến đất để bê tông hóa, mở rộng 1,2km đường giao thông còn lại; xây dựng lại hệ thống tường rào hộ gia đình theo mẫu hướng dẫn; nâng cấp hệ thống kênh mương.

Huyện Thiêu Hóa xác định, phát huy và thực hiện tốt QCDC ở cơ sở chính là chìa khóa thành công trong quá trình triển khai thực hiện XDNTM. Do đó, các cấp ủy đảng, chính quyền trong huyện đã kết hợp khéo léo công tác vận động với phát huy tốt QCDC ở cơ sở theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” để huy động nguồn lực to lớn từ Nhân dân cho XDNTM. Theo báo cáo của huyện Thiệu Hóa, tổng số vốn huy động XDNTM từ năm 2011 đến tháng 6-2021 là hơn 9.129 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách Trung ương 387,5 tỷ đồng; ngân sách địa phương hơn 1.351 tỷ đồng; vốn tín dụng là 644,058 tỷ đồng; vốn doanh nghiệp đầu tư 170,1 tỷ đồng; vốn lồng ghép 111,6 tỷ đồng và nguồn lực từ Nhân dân hơn 6.464 tỷ đồng. Từ nguồn lực huy động được, huyện đã đầu tư xây dựng mới, nâng cấp hệ thống đường giao thông, thủy lợi, công sở xã, cơ sở vật chất, thiết chế văn hóa theo hướng đồng bộ; qua đó, phục vụ đắc lực, hiệu quả cho nhiệm vụ kinh tế - xã hội của huyện, cũng như nhu cầu đời sống Nhân dân.