Nghè Thượng, di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh

Nghè Thượng tọa lạc trên thửa đất bằng phẳng, cao ráo thuộc làng Nhân cao, xã Thiệu Quang, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa, thuộc loại di tích lịch sử - văn hóa.

Căn cứ theo sách "Thanh Hoá Chư Thần Lục", do bộ Lễ soạn, biên tập năm Thành Thái thứ 15 (1903) bản chữ Hán chép tay, ký hiệu thác bản VHV 1906 Thư viện Viện Nghiên cứu Hán Nôm Hà Nội có ghi: xã Như Lăng huyện Thụy Nguyên trước đây thờ 3 nhân vật là: Đô Bác Trịnh phủ quân, Độc Cước tôn thần và Đương Cảnh Linh phù tôn thần.

Hàng năm Nhân dân làng Nhân Cao và khách thập phương thường tổ chức các kỳ tế lễ tại Nghè như: ngày Rằm tháng Giêng, ngày nay còn lưu lại tập văn cúng và nghi thức tế lễ. Nghè Thượng thờ thần Độc Cước, được tổ chức tế lễ thường kỳ của một năm là ngày Rằm tháng Giêng là ngày lễ trọng, mọi người trang phục đẹp đẽ ra Nghè tế lễ. Đoàn người khênh kiệu cùng đoàn rước đi quanh làng, ngoài ra còn tổ chức múa đèn, hát chầu văn, lèn đồng, hình ảnh người lèn đồng khăn áo, điệu múa, âm nhạc, hương khói tạo cho con người thoải mái khi đi dự lễ.

Nghè Thượng là nơi thờ thần Độc Cước, ngoài ra còn phối thờ Trịnh Gia, đương cảnh Linh Phù Tôn thần. Người dân làng Nhân Cao tôn sùng thần Độc Cước, đặt niềm tin vào vị thần vô hình có sức mạnh siêu nhân để trợ giúp cho mọi người vượt qua những khốc liệt của thiên tai, Thần có sức mạnh tự tay xẻ thân làm đôi để bảo vệ cuộc sống yên lành. Sự tồn tại của nơi thờ Thần Độc Cước cũng tượng trưng cho sự trường tồn của làng, xã. Vì vậy mà Thần được người dân tôn thờ làm Phúc thần của làng và được 51 làng, xã trong tỉnh Thanh Hóa thờ phụng, điều đó chứng tỏ việc tôn vinh thần Độc Cước là rộng rãi, đã trở thành yếu tố tinh thần không thể thiếu được trong đời sống tín ngưỡng của nhân dân.

Các hiện vật còn lại ở Nghè như: Cột đá, chân tảng, bát hương, khay mịch, khám thờ, tượng võ sĩ, ngựa đá, bia đá... là những bằng chứng về sự tồn tại của Nghè và tục thờ của cư dân làng Nhân Cao, hiểu thêm về nét mỹ thuật truyền thống thông qua hiện vật./.

(Trích nguồn: Lý lịch di tích Lịch sử - Văn hoá Nghè thượng)

 

 

Thanh Mai