Nét đẹp văn hóa đình làng Chí Cường
Đình làng Chí Cường, tọa lạc tại xã Thiệu Quang, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa, không chỉ là một công trình kiến trúc mà còn là một biểu tượng văn hóa, lịch sử và nghệ thuật đặc sắc. Nơi đây mang trong mình những giá trị tinh thần to lớn, gắn liền với đời sống sinh hoạt cộng đồng của người dân địa phương.
Page Content

Đình làng Chí Cường nổi bật với lối kiến trúc truyền thống độc đáo. Ngôi đình tọa lạc trên một khu đất bằng phẳng, hướng về phía Tây, tạo nên một tổng thể hài hòa giữa không gian và kết cấu. Điểm nhấn kiến trúc nằm ở hệ thống kết cấu nhà tiền đường, nơi các vì kèo, hoành và cột được liên kết một cách hợp lý, tuân thủ quy tắc đăng đối, tạo nên sự vững chắc cho ngôi đình. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đình làng vẫn giữ được vẻ cổ kính, thâm nghiêm, minh chứng cho sự trường tồn của văn hóa làng xã Việt Nam.

Nghệ thuật chạm khắc tại đình làng Chí Cường là một di sản vô giá, thể hiện tài năng và tâm huyết của các nghệ nhân xưa. Các bức cốn ở hai vì kèo gian giữa được chạm khắc vô cùng công phu. Mặt trước chạm khắc đề tài quân thần với hình ảnh rồng được thể hiện rõ nét, bên dưới là họa tiết lân, ngư và vân mây, hoa lá, thể hiện đạo vua tôi. Mặt sau lại mang đậm chất dân gian với cảnh cá bơi, chim bay, nai chạy cùng mây bay, thể hiện ước vọng thái bình thịnh trị. Đặc biệt, đầu xà nách và đầu dư được khắc hình nạ tễu đang cười, tạo nên sự gần gũi, sinh động cho không gian đình làng. Những mảng họa tiết hoa văn trang trí này không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn chứa đựng những ý nghĩa triết học sâu sắc về xã hội và vũ trụ.

Về mặt lịch sử, theo niên đại được chạm trên xà long, đình Chí Cường được xây dựng vào năm Tự Đức thứ 13 (1859) và trùng tu vào năm Bảo Đại thứ 11 (1936). Ngôi đình đã chứng kiến biết bao sự kiện lịch sử, thăng trầm của đất nước, trở thành một phần không thể thiếu trong ký ức của người dân địa phương. Đình làng không chỉ là nơi thờ cúng Thành hoàng làng mà còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa, nơi diễn ra các lễ hội, hội họp, thể hiện tinh thần đoàn kết và gắn bó cộng đồng.
Nhận thức được giá trị to lớn của đình làng, năm 2003, người dân địa phương đã chung tay xây dựng thêm nhà hậu cung phía sau nhà tiền đường, tạo thành một không gian thờ tự khép kín, tôn nghiêm. Mặc dù không được trang trí cầu kỳ như nhà tiền đường, nhưng hậu cung vẫn giữ được sự trang trọng, hài hòa với tổng thể kiến trúc của đình làng. Sự kết hợp giữa tiền đường và hậu cung đã tạo nên một không gian văn hóa linh thiêng, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của người dân.

Đình làng Chí Cường không chỉ là một di tích lịch sử, văn hóa mà còn là một không gian sống động, nơi lưu giữ và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của đình làng không chỉ là trách nhiệm của chính quyền địa phương mà còn là của mỗi người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Cần có những giải pháp đồng bộ, từ việc đầu tư kinh phí trùng tu, bảo dưỡng đến việc tổ chức các hoạt động văn hóa, giáo dục để nâng cao nhận thức về giá trị của di sản, khơi dậy lòng tự hào dân tộc và tinh thần trách nhiệm trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống.

Đình làng Chí Cường là một viên ngọc quý trong kho tàng di sản văn hóa của Việt Nam. Những nét đẹp văn hóa độc đáo của đình làng không chỉ thể hiện ở kiến trúc, nghệ thuật chạm khắc mà còn ở ý nghĩa lịch sử và vai trò của nó trong đời sống tinh thần của người dân. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của đình làng là một nhiệm vụ quan trọng, góp phần vào việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong bối cảnh hội nhập và phát triển./.
Quang Minh